Herb Gminy Manowo Gmina Manowo

Gmina Manowo

Druga pod względem liczby mieszkańców miejscowość gminy Manowo o charakterze podmiejskiego osiedla, położona na Równinie Białogardzkiej, przy drodze  krajowej Nr 11, odległa o 8 km na południowy wschód od centrum Koszalina (dojazd autobusem miejskim nr 13), w pobliżu Jeziora Lubiatowskiego.

Dawna wieś położona była na wzniesieniach morenowych, zwanych Wzgórzem Trzech Kościołów. W dokumencie z 1300r. wymieniany jest pochodzący z Bonina rycerz Tessmar. W 1385r. wieś sprzedaje klasztorowi koszalińskich cysterek Dubesław von Kleist. Stąd wywodzi się znana pomorska rodzina Boninów (von Bonin), do których należy majątek ziemski oraz wieś aż do 1736r.

Na poczatku XXw. majątek ziemski był w rękach rodu von Wahnschaffów. Pałac dawnych właścicieli nie przetrwał do naszych czasów. Został zniszczony po zajęciu Bonina przez Sowietów w 1945r. Dopiero w 1953r., po opuszczeniu wsi przez Rosjan, w oparciu o miejscowy majątek ziemski utworzono PGR, a na zrębach pałacu wzniesiony został budynek administracyjno-mieszkalny. W 1966r. powstał tutaj Instytut Ziemniaka, jako samodzielna placówka naukowa prowadząca m.in. badania nad wyhodowaniem odmian  odpornych na zarazę ziemniaczaną. Siedziba ponadgimnazjalnego zespołu szkół rolniczych.

Filialny gotycki kościół św. Izydora, dawniej należący do parafii w Manowie, a obecnie do Parafii Trójcy Przenajświętszej w Kretominie; z dwuspadowego dachu wyrasta barokowa wieżyczka na sygnaturkę, kapitalny remont świątyni przeprowadzono w 1907r. z inicjatywy ówczesnego prezydenta regencji koszalińskiej von Sendena; po II wojnie światowej przejściowo - do 1979r. zamieniony na klubokawiarnię;

Park pałacowy założony na przełomie XVIII i XIXw. (pow. 4 ha), przekomponowany na krajobrazowy, w drzewostanie m.in. wiąz górski odmiany zwisającej i okazały dąb szypułkowy o obw. 400 cm;

Wczesnośredniowieczne grodzisko koliste (100 x 120 m), datowane na IX - X wiek, położone u nasady półwyspu jeziora, nie była to osada grodowa, ale miejsce schronienia okolicznej ludności na wypadek zagrożenia.

DIABELSKI CYROGRAF

Powstanie wcinającego się od zachodu do połowy wód Jeziora Lubiatowskiego półwyspu wyjaśnia legenda. Otóż w dawnych czasach do rodu Boninów należały położone za jeziorem posiadłości w Wyszeborzu, do których dojazd przez mokradła był wielce utrudniony.

Gdy pewnego dnia herbowa karoca utknęła w błotnistym wyboju, możnowładca wysiadł z niej i siarczyście zaklął "Do czarta z taką jazdą!". Bies zjawił się natychmiast. Machnął kosmatym ogonem i zaproponował układ. W zamian za zapisanie w cyrografie szlachetnie urodzonej duszyczki wybuduje drogę wprost przez jezioro i mokradła do leżących za nimi włości.

Pan na Boninie przedstawił tylko jeden warunek: praca musi być wykonana przez jedną noc i ukończona do świtu. Układ został przypieczętowany krwią z serdecznego palca, a czart tak szybko, jak potrafił, również zniknął. Po zmierzchu słychać było zewsząd skrzypienie kół i brzęk łańcuchów diabelskich zaprzęgów, co wnieciło u Bonina strach przed mękami piekielnymi.

Po chwili namysłu poszedł do kurnika, gdzie zbudzony światłem latarni kur trzykrotnie zapiał. To oznaczało dla władcy piekieł tylko jedno - nie zdążył wykonać zadania. W obawie przed świtem odjechał do piekieł pozostawiając niedokończoną groblę.

Fragment z Przewodnika Turystycznego "Koszalin i okolice" autorstwa Wacława Nowickiego.

Położenie

Gmina wiejska w zachodniej Polsce, położona we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie koszalińskim.

Administracja

Powierzchnia gminy - 184,63 km². Sołectwa: Bonin, Cewlino, Grzybnica, Manowo, Rosnowo-Osiedle, Rosnowo-Wieś, Wyszebórz, Wyszewo.