Manowo
Wysoki kontrast - wersja dla niepełnosprawnych
Szukaj na stronie
Dziś jest: Poniedziałek 01 marca 2021, imieniny: Antoniny i Radosława
Wyszebórz (Wisbuhr)
Pierwsze wzmianki o Wyszeborzu zanotowano w lipcu 1237 roku jako Wyssebor. Nazwa wsi pochodzi jednak od nazwy osobowej Wszebor, wieś o bardzo starej metryce. W roku 1284 było to już stagnum Wissbur, następnie stagno, qui dicitur Wissebur (1289), Wicebur (1290-1313), ville Wissebur (1314-1336), ville Vyssebur (1337 do ?), Wiesbur (1780) a od 1804 r. Wisbuhr. Data założenia wsi nie jest dokładnie znana. Od XIV w. Wyszebórz należał do majątków lennych rodu von Glasenapp, podobnie jak pobliskie Manowo. Od połowy XVIII w. część wsi stała się majątkiem lennym rodu von Schwerin. 8 sierpnia1772 roku majątek w Wyszeborzu odziedziczył najstarszy syn rodu von Schwerin major Fryderyk Wilhelm von Schwerin. W tym samym czasie tę część Wyszeborza, która była lennem rodu von Glasenapp odziedziczył 26 lutego1765 roku Otto Kazimierz von Glasenapp po swoim ojcu rotmistrzu Piotrze. Zgodnie ze spisaną później umową 15 lutego 1774 r. w Manowie i 12 marca 1774 r. w Poczdamie część tę kupił od Otto Kazimierza von Glasenapp Wilhelm von Schwerin. Tym więc sposobem ród von Glasenapp wyzbył się wyszeborskich dóbr, które posiadali przez ponad 400 lat, a cały Wyszebórz znajdował się odtąd przez 30 lat w posiadaniu jednego właściciela – Fryderyka Wilhelma von Schwerin. W roku 1773 majątek otrzymał 4200 talarów subwencji królewskiej na podreperowanie i poprawienie stanu. Założono wówczas i połączono kilka położonych w odosobnieniu na granicy polnej wybudowań. W zamian właściciele – ród von Schwerin zobowiązani byli wypłacać z tej sumy roczny podatek na uposażenie nauczycieli szkolnych w wysokości 84 talarów. Po 30 latach w roku 1803 Wyszebórz został sprzedany za 17 tysięcy talarów hrabiemu Fryderykowi Wilhelmowi von Götzen. Później przechodził on kolejno w ręce przedstawicieli rodów von Hagen, Knop, Ristow, von Saale i Carl Raddatz-Hufenberg. Wyszebórz, dawna siedziba szlachecka i kościelna, była dużą wsią wielodrożnicą. Dawna siedziba szlachecka – założenie pałacowo-parkowe zajmuje południową część wsi, natomiast w jej centralnej części usytuowany był kościół. W II połowie XVIII w. we wsi znajdowały się dwa folwarki. Było to zapewne skutkiem podziału na lenno von Glasenapp i lenno von Schwerin. W połowie XIX wieku wspomniany jest już jedynie jeden folwark. Poza majątkami zamieszkanymi przez zacne rody, w XVIII stuleciu w Wyszeborzu mieszkali kaznodzieja, kościelny, 6 kmieci, 2 zagrodników, karczmarz i młynarz. We wsi znajdował się kościół, młyn wodny zwany Nestmühle, owczarnia, sklep kolonialny, szkoła, mleczarnia, 36 dymów (domów mieszkalnych) i karczma (gospoda). Spis wykonany około połowy XIX w. wymienia już 44 domy mieszkalne i 61 budynków gospodarczych, które znajdowały się w samej wsi oraz jej licznych przyległościach: wybudowaniach polnych z 1773 r. i 5 folwarkach. Obok młyna wodnego powstała kuźnia z dwoma miejscami pracy, natomiast pomiędzy jeziorami przy drodze do Manowa założono cegielnię. W 71 rodzinach żyło 447 mieszkańców .
Urząd Gminy Manowo
ul. Szkolna 2
76-015 Manowo
tel. +48 94 318-32-20 - sekretariat
fax +48 94 318-32-89
e-mail: urzad@manowo.pl
NIP: 669-14-62-739
REGON: 000543054
Urząd Gminy jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 7.15 - 15.15
